İnternette tek istikametli bilgi akışının gerçekleştiği Web 1.0 döneminden kullanıcıların birbirleriyle etkileşime girdiği Web 2.0 dönemine olan geçiş, göz açıp kapayıncaya kadar kısa sürdü. Artık de gözler Web 3.0’a çevrilerek yeni bir dönemin kapısı aralanıyor. İnternetin merkeziyetsiz sürümü olarak karşımıza çıkan Web 3.0, blokzincir teknolojisinin sunduğu güvenilirlik, şeffaflık ve kullanıcı saklılığı gibi özellikleriyle hayatımızda yerini almaya başladı.
Web 3.0 nedir, ne işe fayda?
Web 3.0, kendi kendine hâkim dijital kimlik sunarak merkeziyetsiz ve birey odaklı olan bir internet sürümüdür. Rastgele bir varlık tarafından denetim edilmeyen Web 3.0, herkesin güvenebileceği fikir birliği sistemlerini kullanan platformlardan oluşuyor. Kişisel datalardan kâr edilen gözetim kapitalizmi sorununa bir tahlil sunmayı amaçlamaktadır.
Web 3.0 özellikleri
Merkezi oteritenin olmaması: Kullanıcı dataları artık ortacılar tarafından denetim edilmeyecektir. Şirket yahut hükümetler tarafından sansürlenme riski azalacaktır.
Bilgiler arasındaki irtibat: İnternete bağlanan aygıt sayısının artmasıyla birlikte daha büyük data setleri sayesinde algoritmaların tahlil edebileceği bilgi ölçüsü da katlanarak artıyor. Bu da her bir kullanıcının muhtaçlığına özel, daha hakikat bilginin sunulmasına yardımcı oluyor.
İyileştirilmiş reklamcılık: Sürekli alakasız reklamlarla karşılaşmaktansa kişinin ilgi ve gereksinimleriyle alakalı reklamlar ile daha yararlı olan Web 3.0, gelişmiş yapay zeka sistemlerinden yararlanır.
Verimli görüntüleme: Eskiden arama sonuçlarında en yeterli sonucu bulmak hayli zordu. Arama sonuçları, kullanıcıların yaptığı sorguya manalı sonuçlar sunan semantik aramayöntemi ile yıllar içerisinde daha uygun hale geldi. Bu, kesin bilgilerin çarçabuk bulunmasını sağlayan rahat bir web tecrübesi ile sağlanır.
Müşteri dayanağı: Sorunsuz bir kullanıcı tecrübesi için müşteri hizmetleri yüksek maliyetli olabilir. Üstün bir tecrübe için birden fazla müşteriyle tıpkı anda konuşabilen akıllı sohbet robotları kullanılır.
Web3 ve NFT projeleri için 500 milyon dolarlık teşebbüs fonu
1 ay evvel eklendi
Web 3.0’ın hayatımıza etkileri
Semantik arama tekniği ile kullanıcılar yanlışsız bilgiye daha kısa müddette ulaşarak manalı sonuçlarla karşılaşıyor. Teknoloji devi Google, metin aramalarının yanı sıra artık fotoğraflar ile de semantik arama yapılabilecek eserlerini hizmete sunuyor. Daima güncellenerek adından sıkça bahsettiren ‘Google Fotoğraflar‘ uygulaması da bu hizmetlerden biridir. Örneğin, uygulama üzerinden ‘bisiklet’ sözünü aratıp bisikleti içeren tüm fotoğrafların listelendiğini görebilirsiniz.
Web 3.0 projeleri nelerdir?
Web 3.0 projeleri hâlâ geliştirilme evresinde olsa da gün geçtikçe yapılan iyileştirmelerle daha güzel hâl alıp kullanım alanları artacaktır. Günümüzde kimi kullanım alanları mevcuttur:
Siri ve Alexa üzere sanal asistanlar
Apple’ın Siri’si ve Amazon’un Alexa’sı üzere sesle denetim edilen yapay zeka asistanları, vakitle yeteneklerini geliştirerek daha akıllı hâle geldiler. Bu asistanlar, yapay zeka ve doğal lisan işleme süreçleriyle insan sesiyle gelen komutları daha güzel anlayabiliyor.
Bu asistanlar, ” Teknoloji sitesi Finansdurumum.com adresini aç” yahut “En yakın eczane nerede” üzere talepleri hakikat anlayabilir ve aksiyona dönüştürebilir. Siri ve Alexa’yı kullanan kişi sayısı arttıkça da bu uygulamaların teklifleri ve etkileşimleri de gelişir.
Akıllı konut aletleri
Web 3.0 ile bilgilere ve çevrimiçi hizmetlere tıpkı anda her yerden ulaşıp birden fazla aygıt üzerinden erişim sağlanabilir. Konutlarımızın ısıtmasından buzdolabının yiyecekleri sipariş vermesine kadar birçok özelliği denetim eden bu sistemler, artık daha akıllı ve bağlantılı bir biçimde çalışabilir.
Akıllı meskeniniz, sizin ne vakit konuta geleceğinizi yahut evininizin ne kadar sıcaklıkta olmasını istediğinizi bilebilir. Daha kişiselleştirilmiş bir deneyime sahip olmak için bu ve gibisi bilgileri kullanabilir. Daha sonra siz nerede olursanız olun telefonunuzdan ya da çevrimiçi öteki bir aygıttan bu hizmete erişebilirsiniz.
Bitcoin fiyatı yükseliyor
2 gün evvel eklendi
Piyasa kıymetlerine nazaran en yeterli Web 3.0 coinleri
Web 3.0 teknolojisi, giderek gelişmesiyle birçok bölümdeki insanların ilgisini üzerine çekmekle kalmıyor birebir zamanda kripto para yatırımcılarını da bu alandaki projelere yöneltiyor.
Chainlink (LINK): Chainlink, blok zincirinde dış bilgi sorununu çözmeyi amaçlayan bir Oracle projesidir. Piyasa kıymeti yaklaşık 3.2 milyar dolardır.
The Sandbox (SAND): Sandbox, kullanıcıların dünya içi varlıkları ve oyun tecrübelerini oluşturabileceği, paylaşabileceği ve bunlardan para kazanabileceği bir metaverse ve oyun ekosistemidir. Piyasa kıymeti yaklaşık 1.8 milyar dolardır.
Decentraland (MANA): Decentraland, kendisini kullanıcıların içerik ve uygulamalar oluşturmasına, deneyimlemesine ve bunlardan para kazanmasına imkan tanıyan bir sanal gerçeklik platformudur. Piyasa değeri yaklaşık 1.8 milyar dolardır.
Filecoin (FIL): Filecoin, merkezi bir otoriteye bağlı olmadığından belgeler, devletler yahut öteki aktörler tarafından sansürlenemiyor. Cloudflare yahut Amazon Web Services üzere tanınan web servis sağlayıcılarına merkezi olmayan bir alternatif sunmayı amaçlıyor. Piyasa değeri yaklaşık 1.4 milyar dolardır.
Theta Network (THETA): Theta, görüntü yayıncılığı için özel olarak oluşturulmuş blokzincir tabanlı bir ağdır. Kullanıcıların bant genişliğini ve bilgi süreç kaynaklarını eşler ortası (P2P) olarak paylaştığı merkezi olmayan bir ağ biçiminde çalışır. Google, Binance, Samsung ve Sony üzere devler, Theta ağında doğrulayıcı olarak yer alıyorlar. Piyasa değeri yaklaşık 1.35 milyar dolardır.
Helium (HNT): Helium, Objelerin İnterneti (IoT) aygıtları için merkezi olmayan blokzincir tabanlı bir ağdır. Düşük güçlü kablosuz aygıtların birbirleriyle bağlantı kurmasına ve node ağı üzerinden bilgi göndermesine imkan verir. Node’lar, Hotspot olarak isimlendirilen aygıtlar vasıtasıyla çalışır. Node’ları çalıştıran kullanıcılar, Helium’ın token’ı HNT ile mükafatlar kazanırlar. Helium, ana maksadını IoT irtibatını geleceğe hazırlamak olarak açıklıyor. Piyasa bedeli yaklaşık 1.2 milyar dolardır.
Web 1.0, Web 2.0 ve Web 3.0 Karşılaştırılması
–
Web 1.0
Web 2.0
Web 3.0
İçerik
Kullanıcılar için pasif etkileşim
Topluluk platformları ve kullanıcılar tarafından oluşturulmuş içerikler
İçerik yaratıcıları için kullanıcı mülkiyeti
Teknolojiler
HTML
Dinamik HTML, Javascript
Blokzincir, yapay zeka ve makine öğrenmesi
Sanal Ortamlar
Yok
Bazı temel 3D kullanımı
3D, Sanal Gerçeklik ve Arttırılmış Gerçeklik
Reklamlar
Rahatsız edici (banner vs.)
İnteraktif
Kullanıcı davranışına nazaran amaç odaklı
Veri Saklama
Web sitelerinin kendi sunucularında saklanır
Büyük teknoloji devlerine ait
Kullanıcılar ortasında dağıtılmış
Hedef Kitle
Bireysel kullanıcılar
Belirli kullanıcı toplulukları
Birden fazla platform ve aygıt üzerinden birbiriyle temaslı halindeki kullanıcılar
Web 3.0’ın giderek geliştiğine şahit oluyoruz. O denli ki şimdiden tanınan Web 2.0 uygulaması olan YouTube’a alternatif olarak çıkan Oddysee üzere Web 3.0 uygulamalarının vakit içerisinde geldikleri pozisyonu göreceğiz. Şimdilik bu yeni projeler, Web 2.0 projeleri kadar tanınan olmasa da en az onlar kadar bir potansiyele sahiptir. Web 3.0 uygulamalarının günümüzdeki tanınan Web 2.0 uygulamalarını tahtından edip etmeyeceği de başka merak konusu.